آيا تا به حال در مورد طرحواره وابستگي و بي كفايتي و تاثير آن بر زندگي فرد چيزي شنيده ايد؟ طرحواره هاي ناسازگار مجموعه اي از باورهاي مركزي، احساسات و حالت هاي بدني هستند كه هنگام مواجهه با آن ها احساس ناامني و پريشاني مي كنيم. اين طرحواره ها به طور اختصاصي و گشترده در نظريه اسكيماتراپي جفري يانگ مورد بحث قرار گرفته اند. يانگ در تئوري خود به 18 طرحواره ناسازگار اشاره مي كند كه وابستگي و بي كفايتي نيز يكي از آن هاست. ما در ادامه به توضيحات بيشتري در اين باره اشاره كرده ايم. پس تا انتهاي مطلب همراه ما باشيد.

منبع: طرحواره وابستگي و بي كفايتي

طرحواره وابستگي و بي كفايتي؛ آشنايي با طرحواره هاي ناسازگار اوليه

طرحواره هاي ناسازگار اوليه مجموعه اي از باورهاي مركزي، تصاوير ذهني، خاطرات، هيجانات عاطفي و بدني هستند كه هنگام مواجهه با آن ها احساس ناامني و پريشاني مي كنيم. اين طرحواره ها به طور اختصاصي و گسترده در نظريه اسكيماتراپي جفري يانگ مورد بحث قرار گرفته اند. يانگ در تئوري خود 18 طرحواره ناسازگار اوليه را شناسايي كرد. او بر اين باور بود كه هريك از آن ها در پاسخ به برآورده نشدن يا ارضاي بيش از حد نيازهاي هيجاني در دوران كودكي پديد مي آيند. البته عواملي نظير خلق و خوي منحصر به فرد خود كودك نيز علاوه بر رفتار والدين در پديد آيي طرحواره هاي ناسازگار نقش دارند. طبق نظريه يانگ 5 نياز هيجاني اصلي كه ارضاي آن ها در دوران كودكي بسيار اهميت دارد نياز به دلبستگي، هويت و خودمختاري، آزادي بيان، نياز به پذيرش محدوديت و تفريح را شامل مي شود.

طرحواره وابستگي بي كفايتي چيست؟

طرحواره وابستگي بي كفايتي به مجموعه عقايد، باورها و احساسات فرد اشاره دارد كه همواره به او هشدار مي دهند نمي تواند بدون تكيه به ديگران اعمال زندگي خود را پيش ببرد. در حقيقت محتواي اين طرحواره بر ناتواني و بي كفايتي تاكيد دارد. به طوري كه افراد در اين شرايط دائما احساس مي كنند براي انجام كارهاي مختلف به اندازه كافي خوب نيستند و بدون حضور ديگران هميشه مرتكب اشتباه مي شوند. اين موضوع تا حد زيادي عملكرد آن ها را در زندگي تحت تاثير قرار مي دهد و مي تواند تصميم هاي آن ها را نيز متزلزل كند.

علل پديدآيي طرحواره بي كفايتي

طبق نظريه جفري يانگ، دو عامل مهم در شكل گيري هر طرحواره ناسازگار نقش دارند كه خلق و خوي منحصر به فرد كودك و نحوه پاسخ گويي والدين به نيازهاي هيجاني را شامل مي شوند. در همين راستا او معتقد بود كه طرحواره وابستگي بي كفايتي اغلب در افرادي پديد مي آيد كه نياز به هويت، خودمختاري و كفايت در آن ها به درستي ارضا نشده است.  منظور از هويت اين است كه افراد بتوانند در خانه عقايد خود را داشته باشند و در عين حال كه به والدين احساس تعلق مي كنند مرزهاي سالمي ميان خود و پدر و مادر ايجاد نمايند.

طرحواره وابستگي بي كفايتي بيشتر در چه افرادي ديده مي شود؟

شواهد باليني نشان مي دهد افرادي كه والدين مضطرب، كنترل گر، دخالت گر يا بالعكس پدر و مادري بسيار سهل انگار دارند بيش از ديگران ممكن است طرحواره وابستگي بي كفايتي را از خود نشان دهند. هم چنين افرادي كه از نظر زيستي حساسيت بيشتري نسبت به تنبيه دارند و همواره تهديدهاي بيروني را بيش برآورد مي كنند نيز بيشتر در معرض درگيري با طرحواره وابستگي بي كفايتي قرار دارند.

درمان طرحواره بي كفايتي

با وجود اينكه طرحواره درماني تقريبا رويكرد جديدي محسوب مي شود اما تحقيقات زيادي در مورد آن انجام شده است و شواهد باليني كارايي آن را در درمان انواع اختلالات روان شناختي به خصوص مشكلات شخصيتي نظير اختلال شخصيت مرزي نشان مي دهند. از همين رو امروزه بسياري از روانشناسان دوره هاي تخصصي خود را در اين زمينه مي گذرانند و در جلسات روان درماني اين رويكرد را به كار مي برند. براي شناسايي طرحواره هاي ناسازگار در خود و درمان آن ها بايد به يك روانشناس باليني دوره ديده در زمينه اسكيماتراپي مراجعه كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه مسائل مختلف روانشناسي مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 تماس بگيريد.

سوالات متداول